Jeśli jeździsz motocyklem typu adventure czy dual sport, zapewne nie jest Ci obcy temat legalnej jazdy off-road. Zapewne także wiesz, że przez Polskę przechodzi popularny szlak off-roadowych tras TET. Być może dane Ci było przejechać też któryś z tracków RATs. Ale czy wiesz, czym jest RATs?
RATs (Regional Adventure Trails) – mowa o społeczności, która nie tylko łączy ludzi, ale też przeciera szlaki – dosłownie! Jeśli jeździsz adwenczerem, dual sportem albo po prostu marzysz o eksploracji Polski motocyklem poza asfaltem – to koniecznie czytaj dalej!
Czym jest społeczność RATs?
RATs to ogólnopolska, motocyklowa społeczność zrzeszająca (ale nieformalnie!) riderów, którzy najbardziej lubią jazdę na moto w terenie. To inicjatywa powstała z chęci przemierzania naszego kraju kilometrami dróg pozbawionych asfaltu, ale też zapomnianych traktów, czy wręcz ścieżek. Pomysł na nią narodził się w głowie Piotra Sucha, który wraz z Mirkiem Antoniewiczem zaczął tworzyć struktury RATs w 2021 roku.
Powstało forum internetowe i grupa na Facebooku, znalazło się kilkanaście osób, które w ciemno powiedziały: “Wchodzę w to! Zróbmy sieć tras off-roadowych w całej Polsce!”. Z czasem przybywało zapaleńców, powołano do życia fundację. A pracy było w bród, bo…
Legalna jazda off-road w Polsce
nie jest czymś oczywistym. Istnieje bowiem mnóstwo przepisów zakazujących przejazdu przez określone miejsca, jak np. las, park narodowy czy rezerwat. Jednak są też przepisy mniej oczywiste, w dodatku nie do stwierdzenia, kiedy jesteś już w terenie, a Ty nie znasz ich wszystkich. Wreszcie – dobrze byłoby jechać trasą, o której cokolwiek się wie – ot, choćby, jakich przeszkód terenowych można się na niej spodziewać. I tu właśnie wkracza działalność społeczności RATs.
RATs, czyli off na legalu
Dzisiaj RATs kojarzy się jednoznacznie z legalnymi trackami off-roadowymi. Czymże są te trasy? Regional Adventure Trails – bo tak brzmi ich pełna nazwa – to legalne trasy do jazdy offem – jak sama nazwa wskazuje – regionalne. A to znaczy, że przy ich tworzeniu autorzy kierują się zasadami:
- trasa musi być legalna, tzn. poprowadzona “tam, gdzie wolno”
- trasa ma mieć długość ok. 100 – 300 km
- trasa ma tworzyć pętlę lub zapewnić szybki powrót asfaltem
- trasa ma mieć mniej niż 40% odcinków asfaltowych – im krótsza trasa, tym ten wskaźnik powinien być niższy

Skąd takie założenia?
Warunek legalności – nic dodać, nic ująć. A o tym, gdzie wolno albo gdzie nie wolno przeczytasz w artykule Legalny off-road – to musisz wiedzieć! Natomiast kolejne wytyczne wyniknęły z… ograniczonej ilości wolnego czasu na jazdę motocyklem 🙂 Wiadomo, że z tym jest krucho. Nie każdy może pozwolić sobie na częste, kilkudniowe wyjazdy, a jazda po asfalcie wkoło komina nie daje 100% satysfakcji… Cały smaczek w trasach RATs ma być w tym, żeby trasa była “tuż pod nosem”, do zrobienia w kilka lub kilkanaście godzin i pozwoliła na 100% spełnienia się w offie 🙂 Tylko tyle i aż tyle.
Jak powstają trasy RATs?
Zacznijmy od tego, że trasę RATs może stworzyć każdy! Ty też 🙂 Trzeba zarejestrować się na forum RATs i, zapoznać z zasadami tworzenia tras RATs, uzupełnić swoją wiedzę merytoryczną i już można przystąpić do jej wytyczania. Dostęp do forum nie jest publiczny i obowiązują na nim poziomy dostępu użytkowników. Dlaczego? Oto odpowiedź wprost z forum: “Przyświeca nam zasada wzajemności – chcemy, by każdy użytkownik zyskujący dostęp do wiedzy i tras RATs, jednocześnie pomagał w rozwoju projektu. W praktyce oznacza to, że aby korzystać z owoców pracy innych użytkowników, należy udostępniać swoje ścieżki na forum.”.
Na zachętę, każdy nowy użytkownik po rejestracji i potwierdzeniu jej poprzez kontakt z moderatorem na Messengerze otrzymuje dostęp poziomu “Kandydat” i ma wgląd w “Trasy od nowych użytkowników” w jednym województwie (tam, gdzie mieszka). Co to oznacza? Że masz dostęp do utworzonych tras przez takich samych użytkowników jak Ty – Kandydatów 🙂 Wiedz jednak, że trasy te nie zostały jeszcze “zalegalizowane” (czyli sprawdzone przez Kartografa, przejechane przez Zwiadowcę i “klepnięte” przez Redaktora jako legalna trasa RATs. Dostęp do nich (a także podgląd tras RATs) ma Ci posłużyć do zorientowania się, gdzie w Twoim województwie jest na mapie “biała plama” i zapobiec dublowaniu tras.
Kim są Autorzy, Kartografowie, Zwiadowcy i Redaktorzy?
Oprócz zwykłych użytkowników forum, część z nich pełni określoną funkcję i to są właśnie Funkcyjni. Wszystko po to, by przygotowywane i wytyczane przez użytkowników trasy zyskiwały “legalizację” i miano trasy RATs. Wtedy każdy, kto wybiera się na trasę RATs wie, że przejedzie nią legalnie – raczej bez niespodzianek typu “tu jest już znak zakazu wjazdu”. Raczej… Słowo – klucz 😉 W polskich realiach trzeba zawsze być czujnym, bo status prawny terenu może się zmienić z dnia na dzień, a nikt przecież nie wysyła gołębia pocztowego z tą radosną nowiną do RATs… Dlatego, kiedy napotkasz jakiś problem na takim legalnym tracku – od razu pokuś się o wytyczenie objazdu i zapisanie śladu w swojej nawi, a po powrocie do domu – zgłoś go w wątku dotyczącym danej trasy. To pomoże w weryfikacji legalności i sprawi, że dane zostaną zaktualizowane.

Wracając jednak do Funkcyjnych: aby trasę RATs “zalegalizować” trzeba:
- wytyczyć ją na mapie i przejechać w realu, a następnie utworzyć na forum swój wątek w odpowiednim miejscu i zgodnie z wytycznymi (to robi Autor)
- sprawdzić jej legalność z obowiązującymi przepisami oraz wskazać potencjalne problemy (to robi Kartograf)
- przejechać ją w terenie, by sprawdzić legalność w realu (to robi Zwiadowca)
- rozwiać wszelkie wątpliwości co do wytycznych forum, legalności i atrakcyjności trasy na podstawie pracy Autora, Kartografa i Zwiadowcy, i zatwierdzić ją jako zalegalizowaną (to robi Redaktor).
Skąd można pobrać trasy RATs?
Z forum RATs. Nie masz dostępu? Musisz się o niego postarać. Jak? Wytyczając własne trasy i udostępniając je społeczności na tym samym Forum. A nie można po prostu kupić sobie tracka? Albo zapłacić za dostęp do tych wszystkich tras? Nie można. Taka jest umowa Fundacji, do której należy Forum z jego uczestnikami: Ty dajesz swój wkład pracy wytyczając trasę lub będąc Funkcyjnym, a w zamian za to masz dostęp do tras innych użytkowników. To uczciwe. Link do Forum znajdziesz pod grupowym zdjęciem społeczności (powyżej).
RATs – Twoja droga do ADV
Teraz już widzisz, że wytyczanie tras RATs to nie jest smętna zabawa, a wciągająca pasja, która pozwala na czerpanie przyjemności i korzyści z innych jej aspektów, niż li i jedynie jazda w terenie. To szeroka współpraca z innymi Ratsowiczami. Już na etapie angażowania się na forum i uczestniczenia w grupie na Facebooku poznajesz nowych, zajawionych jazdą w offie jak Ty adwenczerówców z Twojej okolicy!
Potem jest tylko lepiej:
- ustawki na wspólne objechanie nowo wytyczonej trasy
- zwiady krzyżowe, wspólna jazda
- satysfakcja z wytyczenia własnej trasy RATs, która uzyskała status zweryfikowanej
- uzyskanie dostępu do zasobu z większą liczbą tras
- spotkania w realu na zlotach RATs
To wszystko daje Ci jeszcze więcej frajdy w terenie, bo wiesz, gdzie znajdziesz off na legalu! Warto więc poświęcić godzinkę czy półtorej i przebrnąć przez kilka wątków forum, by zgłębić temat “o co kaman” z tym RATs? Potem ze 2 godzinki na to, by liznąć wiedzy gdzie wolno, żeby było legalnie i… już można działać z wytyczaniem własnej trasy! A stało się to tym bardziej prostsze zadanie, gdyż trasy można wytyczać w oparciu o jedno, jedyne narzędzie: Planer tras – zachęcamy do przeczytania artykułu na jego temat.
To jak? Widzimy się na trasie RATs?
Jeśli czujesz, że chcesz w jakiś sposób docenić nasz wkład w portal ADWENCZER.PL,
to możesz udostępnić ten artykuł albo postawić nam wirtualną kawę 🙂
Albo jedno i drugie… Będzie nam bardzo miło!
Pod tym nickiem kryje się redakcja naszego portalu - doświadczona nie tylko motocyklowo. Wiedz jednak, że to nie żaden chat AI, tylko ludzie z krwi i kości, w liczbie różnej 🙂